خانه بخریم یا نخریم؟

توصیه وزیر راه و شهرسازی به نخریدن خانه به امید اینکه قیمت‌ها به تعادل برسد، در شرایطی مطرح شده است که بررسی میزان معاملات مسکن طی شش ماه اخیر نشان ‌می‌دهد خریداران خانه عموما ًسرمایه‌گذاران و متقاضیان غیر مصرفی هستند.

معامله مسکن

به گزارش مجله دلتا، روز گذشته وزیر راه و شهرسازی در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما، از مردم خواست که از معامله مسکن دست بکشند تا بازار به تعادل برسد. صرف نظر از اینکه این توصیه وزیر راه و شهرسازی تا چه حد بر روند معاملات اثر گذار است، باید دید که این اظهارنظر تا چه حد بر پایه واقعیت‌های بازار است.

مطابق بررسی‌های صورت گرفته از مشاوران املاک، خریداران مصرفی مدتها است که در بازار مسکن نقش بسزایی ندارند. دلیل این عقب نشینی جهش قیمت مسکن طی یک‌سال گذشته است که باعث شده قدرت خرید خانه‌اولی‌ها و متقاضیان ست در خانه‌ها بسیار کمتر از حد متوسط قیمت‌ها باشد.

از طرفی ابزارهای حمایتی، مثل وام خرید مسکن هم از جذابیت بالایی برخوردار نیست و شاید چیزی حدود 10 تا 20 درصد قیمت مسکن را پوشش دهد. از این رو افرادی که وزیر مسکن به آنها توصیه می‌کند که خانه نخرند، یک سالی است که در بازار مسکن صرفاً نظاره‌گر هستند.

حقیقت این است که جنس معامله خرید آپارتمان در ماه‌های گذشته در شهر تهران و خیلی از شهرهای بزرگ کشور، مطابق آمارهای رسمی و همچنین تحقیقات میدانی کاملاً «غیرمصرفی» بوده است.

تعطیلی نسبی بازار خرید و فروش خانه در مناطق جنوبی شهر تهران

طی دو ماه گذشته نیز سقوط حجم معاملات خرید مسکن به پایین‌تر از کف رکودی -کمتر از ۶ هزار واحد در ماه- از یک سو و رشد قیمت از سوی دیگر، به خوبی مشخص کرد «معاملات حداقلی خرید مسکن عمدتاً توسط تقاضای غیرمصرفی انجام می‌شود که توانسته همچنان به افزایش قیمت‌ها دامن بزند.»

میزان معاملات مسکن

آمار رسمی مربوط به میزان معامله مسکن در خرداد ماه 98 به صراحت از «تعطیلی نسبی بازار خرید و فروش خانه در مناطق جنوبی شهر تهران» حکایت دارد. در پنج منطقه تهران طی ماه گذشته، میزان معاملات ماهانه به کمتر از ۱۰۰ فقره رسید و این یعنی توقف خرید مصرفی ناشی از ناتوانی مالی از خرید. واسطه‌های بازار مسکن نیز با تایید آنچه به راحتی از آمارها قابل استخراج است، می‌گویند: «مردم» نمی‌توانند خرید کنند و کسانی که در هفته‌های اخیر آپارتمان معامله کرده‌اند، برای حفظ قدرت پول‌شان بوده است.

منظور واسطه‌ها از این عبارت آن است که جنس خریداران فعلی در بازار مسکن پایتخت،‌ «غیرمصرفی» است. به این ترتیب، توصیه به نخریدن خطاب به مصرف‌کننده‌ها، بیش از آنچه مطرح شود، به شکل خودکار و البته اجبار توسط مصرف‌کننده‌ها اعمال شده و اتفاق افتاده است.

با این حال، از آنجا که بخش بزرگی از مجموعه علل جهش قیمت مسکن به متغیرهای بیرونی بازار به‌خصوص شوک ارزی و اوضاع ت بین‌الملل مربوط می‌شود، هر نوع توصیه به نخریدن توام با ایجاد انتظار برای عبور از هیجان، در شرایطی که پیش‌بینی مشخص و مطمئنی از متغیرها وجود ندارد، می‌تواند ناامیدی را تقویت کند.